Başvurma Harcı

Başvurma Harcı Nedir?

Başvurma harcı, bir davanın açılabilmesi veya mahkemeye başvurulabilmesi için yasal olarak ödenmesi gereken bir ücreti ifade eden yasal terimdir. Türk hukuk sisteminde, birden fazla çeşit başvurma harcı vardır ve bu harclar dağıtım, eder ve tutuları yasal mevzuatla belirlenmiştir.

Yasal Dayanaklar

• H.M.U.K. m. 24-39: Hukuk Muüzakereleri Usulü Kanunu'nda başvurma harcları tanımlanmıştır.
• Harçlar Kanunu (HK): Devlet tarafından alınan tum harçlar bu kanunla düzenlenir.
• Aile Hukuku Kanunu: Aile davalarında özel harp uygulamaları yer alır.

Başvurma Harclarının Çeşitleri

1. Derece Mahkemelerine Başvurma Harcı

Birinci derece mahkemelerine açılan davaların başlatilabilmesi için ödenmesi gereken harclardir. Tutarlar, davanın konusu ve talep edilen miktara göre değişir.

2. İstinaf Mahkemelerine Başvurma Harcı

İstinaf yolu ile kararın incelemesini talep edenler tarafından ödenmesi gereken harclardir. Birinci derece harcının belirli bir oranı içinde tutulur.

3. Temyiz Mahkemesi Başvurma Harcı

Temyiz yoluna başvurulabilmesi için ödenmesi gereken harclardir. İstinaf harcından daha düşük tutarlardir.

Harcların Hesaplanması

Başvurma harcları genellikle şu esaslara göre hesaplanır:

• Davanın Konusu: Para davalarında, talep edilen miktar başlıca belirleyici faktordür.
• Dava Türü: Mali olmayan davalarında sabit tarifeler uygulanır.
• Taraf Sayısı: Birden çok davacı veya davalı varsa harcların hesaplanması farklılaşır.
• Arabulucu Kararnamesi: Uyuflturma sonrasında harçta indirim yapılabilir.

Harç Ödeme Zorunluluğu

• Harç ödemediği takdirde dava kabul edilmez.
• Harç ile ilgili gerekli miktardan az ödeme yapılmışsa, dosya ayırma ve ödeme tamamlanana kadar durmaktadır.
• Harç ödeme makbüzunun dava dosyasına konulması şarttır.

İstemeler ve İstisna Durumları

Harç İndirimi

• Yoksullar: Hukuki yıllıklık belgesi olanlar harç ödeyememe durumunda mazeret sunabilir.
• Aile Davaları: Boflama, velayat ve nafaka davalarında indirme uygulanabilir.
• Kamu Kurumlaları: Devlet kurumlaları tarafından açılan hukuk davalarında harç indirilme veya kaldırılma yapılabilir.

Harç Ödenmesine Gerek Olmayan Haller

• Temyiz Hukuk Mahkemesi kararına karşı çalışmalar
• Karar duşükünün ilanı davaları
• Ceza mahkemelerine başvurular
• Ihtiyati tedbir davaları

Harç ve Konservatif Tedbirler

Ihtiyati tedbir talep edilirken ayrı bir harç ödenmesi gerekebilir. Bu, ana davanin harçından bağımsız olarak hesaplanır.

Mahkemenin Rolü

Mahkeme, ödenen harcin miktarının ve veçerilmesinin uygunluğunu kontrol eder. Uygunsuzluk halinde dava reddedilebilir veya dosya geri gönderilir.

Modern Uygulamalar

Türkiye'de elektronik dava açılması sonaında, harcların dijital ortamda takip edilmesi ve ödenmesi mümkün hale gelmiştir. Bu, davacıların süreci hızlandırmasına katkı sağlamıştır.

Harç ve Masraflar Arasındaki Fark

Harç, devlete ödenirken, masraflar (avukat ücretig, bilirkifli ücreti vb.) davalilari tarafından ödenir. Yani harcin Hazine'ye, masrafların ise taraflara ödenmesi gerekir.

İlgili Maddeler

• Dava Açma Harcı
• Harçlar Kanunu
• Hukuk Muüzakereleri Usulü Kanunu
• Temyiz Yolu
• İstinaf Yolu

Kaynaklar

• T.C. Resmi Gazete - Harçlar Kanunu
• Yargıtay Bilgi Bankası
• Adalet Bakanlığı Yasal Danışmanlık Bölümü