Kira Tespit Davası sayfasının kaynağını görüntüle

{{Dava bilgi kutusu|ad=Kira Tespit Davası|resim=|altyazı=Kira bedelinin yeniden belirlenmesi|tür=[[Tespit Davası]]|dayanak=[[Türk Borçlar Kanunu]] (TBK) Md. 344|görevli=[[Sulh Hukuk Mahkemesi]]|yetkili=Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi|usul=[[Basit Yargılama Usulü]]|zamanasimi=Yoktur (Kira ilişkisi sürdükçe her zaman açılabilir)|on_sart=[[Arabuluculuk]] (01.09.2023 itibarıyla)|sonuc=Yeni kira dönemi için bedelin mahkemece belirlenmesi}}'''Kira Tespit Davası''', konut veya çatılı işyeri kiralarında, tarafların yeni kira döneminde uygulanacak kira artış oranı veya bedeli konusunda anlaşamamaları durumunda, kira bedelinin mahkeme tarafından belirlenmesi için açılan davadır.

Bu dava, kira sözleşmesini sona erdirmez; sadece ödenecek rakamı günceller. Hem kiraya veren (ev sahibi) hem de kiracı tarafından açılabilir.

== Dava Şartı: Zorunlu Arabuluculuk ==
7445 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme uyarınca, '''1 Eylül 2023''' tarihinden itibaren kira tespit davalarında dava açmadan önce [[Arabuluculuk]] yoluna başvurmak zorunlu hale gelmiştir. Arabuluculuk süreci tamamlanmadan ("Anlaşılamama Tutanağı" tutulmadan) dava açılamaz.

== 5 Yıl Ayrımı (Kritik Nokta) ==
Kira tespit davalarında mahkemenin uygulayacağı hesaplama yöntemi, kira sözleşmesinin süresine göre değişir:

=== 1. Beş Yıldan Kısa Süreli Sözleşmeler ===
Kira ilişkisi 5 yılı doldurmamışsa, hakim kira bedelini belirlerken '''TÜFE''' (Tüketici Fiyat Endeksi) 12 aylık ortalamasını geçemez.

* Yani sözleşme 3. yılındaysa, ev sahibi "Çevrede kiralar 3 katına çıktı" diyerek emsal kira talep edemez; yasal artış oranı ile sınırlıdır.

=== 2. Beş Yıldan Uzun Süreli Sözleşmeler (Hak ve Nesafet) ===
Kira sözleşmesi '''5 yılı doldurmuşsa''' (veya her 5 yılın sonunda), artık TÜFE sınırı uygulanmaz. Hakim, yeni kirayı belirlerken şunlara bakar:

* '''Emsal Kiralar:''' Çevredeki benzer evlerin/işyerlerinin güncel kira bedelleri.
* '''Kiralananın Durumu:''' Evin konumu, manzarası, içi, metrekaresi.
* '''Hakkaniyet İndirimi:''' Kiracı o evde uzun süredir oturduğu için ("Eski Kiracı" olduğu için), piyasa rayicinden genellikle %10-20 oranında bir indirim yapılır.

== Kira Uyarlama Davası ile Farkı ==
Bu iki dava sıkça karıştırılır:
{| class="wikitable"
!Kriter
!Kira Tespit Davası
![[Kira Uyarlama Davası]]
|-
|'''Amaç'''
|Periyodik kira artışını belirlemek
|Olağanüstü durumlarda dengeyi sağlamak
|-
|'''Zaman'''
|Genellikle 5. yıldan sonra etkilidir
|Her zaman açılabilir (Ekonomik kriz vb.)
|-
|'''Kriter'''
|Emsal rayiç bedeller
|[[Mücbir Sebep]] veya Aşırı İfa Güçlüğü
|}

== Dava Açma Süresi ==
Kira tespit davası her zaman açılabilir. Ancak kararın ne zaman etkili olacağı önemlidir:

* Yeni kira döneminin başlamasından en az '''30 gün önce''' dava açılırsa (veya ihtar çekilirse), belirlenen yeni kira o dönemin başından itibaren geçerli olur.
* Bu süre kaçırılırsa, mahkemenin belirlediği kira bir sonraki yıl uygulanır.

== Ayrıca Bakınız ==

* [[Kiralananın Tahliyesi Davası]]
* [[Türk Borçlar Kanunu]]
* [[Sulh Hukuk Mahkemesi]]

== Kaynakça ==
<references />

* 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu, Madde 344.
{{Dava Türleri}}{{Türk Yargı Sistemi}}
{{Mahkeme Görev Rehberi}}__İÇİNDEKİLERYOK__
__DEĞİŞTİRYOK__