Tapu İptal ve Tescil Davası sayfasının kaynağını görüntüle

{{Dava bilgi kutusu|ad=Tapu İptal ve Tescil Davası|resim=House keys and deed.jpg|altyazı=Mülkiyet hakkının tapu kütüğüne işlenmesi|tür=[[Ayni Hak]] Davası|dayanak=[[Türk Medeni Kanunu]] (TMK) Md. 1025|görevli=[[Asliye Hukuk Mahkemesi]]|yetkili=Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi (Kesin Yetki)|usul=[[Yazılı Yargılama Usulü]]|zamanasimi=Kural olarak yoktur (Yolsuz tescil her zaman düzeltilebilir)|hak_dusurucu=[[Kadastro Kanunu]]'ndan doğan davalarda 10 Yıl|sonuc=Tapu kaydının hukuka uygun hale getirilmesi}}'''Tapu İptal ve Tescil Davası''', tapu kütüğünde yer alan kayıtların; hukuka aykırı, usulsüz veya gerçeğe aykırı olması durumunda, mülkiyet hakkı zedelenen kişinin bu kaydın düzeltilmesi ve kendi adına tescil edilmesi istemiyle açtığı dava türüdür.

[[Türk Medeni Kanunu]]'nun 1025. maddesine dayanır. Kanuna göre; "Bir ayni hak yolsuz olarak tescil edilmişse, bunu bilen veya bilmesi gereken üçüncü kişilere karşı" bu dava açılabilir.

== Görevli ve Yetkili Mahkeme ==
Bu davalar kamu düzenine ilişkindir, bu nedenle mahkeme yetkisi kesindir.

* '''Görevli Mahkeme:''' Aksine bir düzenleme yoksa genel görevli '''[[Asliye Hukuk Mahkemesi]]'''dir.
* '''Yetkili Mahkeme:''' Taşınmazın '''bulunduğu yer''' mahkemesidir. (Örn: İstanbul'daki ev için Ankara'da dava açılamaz, taraflar anlaşsa bile mahkeme bunu reddeder).

== En Sık Karşılaşılan Dava Sebepleri ==
Uygulamada tapu iptal davaları genellikle şu nedenlere dayanır:

=== 1. Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) ===
En yaygın sebeptir. Mirasbırakanın (baba/anne), diğer mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla, tapuda "satış" gibi göstererek aslında "bağış" yapması durumudur.

* Yargıtay'ın 01.04.1974 tarihli içtihadı uyarınca, saklı pay sahibi olsun olmasın tüm mirasçılar bu davayı açabilir.

=== 2. Hukuki Ehliyetsizlik ===
Tapu devri yapan kişinin işlem sırasında akıl sağlığının yerinde olmaması (Örn: İleri derecede demans/alzheimer) veya yaş küçüklüğü.

* Bu durumda [[Adli Tıp Kurumu]]'ndan alınacak rapor belirleyicidir.

=== 3. İrade Bozuklukları (Hata, Hile, Tehdit) ===

* Kişinin kandırılarak (Hile), korkutularak (Tehdit/İkrah) veya esaslı bir yanılma (Hata) sonucu tapuyu devretmesi halidir.
* Bu sebebe dayalı davalarda '''1 yıllık''' hak düşürücü süre vardır.

=== 4. Vekalet Görevinin Kötüye Kullanılması ===
Kendisine vekalet verilen kişinin (vekilin), bu yetkiyi vekil edenin (müvekkilin) zararına, kendisinin veya bir başkasının yararına kullanmasıdır. (Örn: Evi satması için vekalet verilen kişinin, evi çok ucuza kendi akrabasına satması).

=== 5. Aile Konutu İddiası ===
Eşlerden birinin, diğer eşin "açık rızası" olmadan ailenin yaşadığı evi satması veya ipotek ettirmesi durumunda tapu iptali istenebilir. (Bu davada görevli mahkeme [[Aile Mahkemesi|Aile Mahkemesidir]]).

== Zamanaşımı ==
Tapu iptal ve tescil davaları, mülkiyet hakkına dayandığı için kural olarak '''zamanaşımına tabi değildir'''. Yolsuz tescil ne zaman öğrenilirse öğrenilsin dava açılabilir.

* '''İstisna:''' Kadastro tespitinden kaynaklanan hatalarda 10 yıllık hak düşürücü süre vardır.

== İhtiyati Tedbirin Önemi ==
Bu davalar uzun sürer (ortalama 2-4 yıl). Dava sürerken, davalının tapuyu iyi niyetli üçüncü bir kişiye satmasını engellemek için mahkemeden mutlaka '''"Davalıdır" şerhi''' veya '''[[İhtiyati Tedbir]]''' talep edilmelidir. Aksi halde dava kazanılsa bile, ev 3. kişiye satılmışsa tapuyu geri almak zorlaşır.

== Ayrıca Bakınız ==

* [[Zilyetlik]]
* [[Miras Hukuku]]
* [[Muvazaa]]
* [[Kadastro Mahkemesi]]

== Kaynakça ==
<references />

* 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu.
* Eraslan, Aydın. ''Tapu İptal ve Tescil Davaları''.
{{Dava Türleri}}{{Türk Yargı Sistemi}}
__İÇİNDEKİLERYOK__
__DEĞİŞTİRYOK__