Kurumlar Vergisi Kanunu

Kurumlar Vergisi Kanunu (Kısaca KVK), Türkiye Cumhuriyeti'nde sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadî kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadî işletmeler ile iş ortaklıkları gibi kurumların bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kazançlarının vergilendirilmesini düzenleyen 5520 sayılı temel kanundur. Kanun, en son 13 Haziran 2006 tarihinde kabul edilmiş olup, **Gelir Vergisi Kanunu**'nun (GVK) tüzel kişiler için uygulanan özel bir versiyonu niteliğindedir.

Kurumlar Vergisi, tıpkı Gelir Vergisi gibi dolaysız vergiler arasında yer alır ve kurumların toplam kazançlarını vergilendirmeyi amaçlar.

Kapsam ve Mükellefler

KVK, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan kurumlar ile bu kurumların yurt dışındaki kazançlarının (tam mükellefiyet) veya kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunan kurumların sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançların (dar mükellefiyet) vergilendirilmesini kapsar.

Kurumlar Vergisi Mükellefleri (KVK m. 1)

Kanuna göre Kurumlar Vergisi mükellefleri şunlardır:

• Sermaye Şirketleri: Anonim şirketler, limited şirketler, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler.
• Kooperatifler: Kooperatifler Kanunu'na göre kurulan kooperatifler.
• İktisadî Kamu Kuruluşları: Devlete, il özel idarelerine, belediyelere ait olup ticarî, sınaî ve ziraî alanda faaliyet gösteren kuruluşlar.
• Dernek veya Vakıflara Ait İktisadî İşletmeler: Dernek veya vakıfların asıl amaçlarının dışında ticari gelir elde etmek için kurdukları işletmeler.
• İş Ortaklıkları: Yukarıdaki kurumların kendi aralarında veya şahıs şirketleriyle belirli bir işin yapılmasını ortaklaşa üstlenmeleriyle oluşan ortaklıklar.

Verginin Konusu ve Matrahı

Kurumlar Vergisinin konusu, mükellef kurumların bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancıdır.

Kurum Kazancı (KVK m. 6)

Kurum kazancı, esasen Gelir Vergisi Kanunu'nda sayılan **Ticari Kazanç** hükümlerine göre tespit edilir. Yani;

• Gelir unsurları (Ücret, kira, faiz vb.) kurumlar için de söz konusu olsa bile, bunların tamamı Kurumlar Vergisi açısından ticari kazanç hükümlerine tabi olur.
• Kazançtan indirilecek giderler, **Vergi Usul Kanunu** ve **Gelir Vergisi Kanunu**'nun ticari kazanç hükümleri esas alınarak hesaplanır.

İndirilebilecek Giderler

Kurum kazancının tespitinde, Kanun'da açıkça belirtilenler hariç olmak üzere, ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan tüm genel giderler indirilebilir. Bunlara ek olarak; iştirak kazançları, yurt dışı iştirak kazançları, bağış ve yardımlar (sınırlı oranda) ve bazı AR-GE indirimleri de matrahtan düşülebilir.

Vergi Oranı ve Beyan

Vergi Oranı (KVK m. 32)

Kurumlar Vergisi, **sabit oranlı** bir vergi türüdür. Oran, Kanun'da belirlenmiş olup, yıllık olarak Cumhurbaşkanı kararı ile değiştirilebilir.

• Türkiye'deki genel Kurumlar Vergisi oranı, 2023 ve 2024 hesap dönemleri için %25 olarak uygulanmaktadır.
• İhracat yapan kurumlar ve sanayi sicil belgesine sahip kurumlar için belirlenen dönemlerde indirimli oranlar uygulanabilir.

Beyan ve Ödeme

Kurumlar Vergisi, hesap dönemini izleyen dördüncü ayın (Nisan) başından yirmi beşinci günü akşamına kadar mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine beyan edilir ve aynı ayın sonuna kadar tek taksitte ödenir.

• Geçici Vergi: Kurumlar, hesap döneminin üçer aylık dönemleri sonunda tahakkuk eden kârları üzerinden yıllık vergiye mahsuben geçici vergi öderler.

Kurumlar Vergisinde Muafiyet ve İstisnalar

KVK, ekonomi politikasını yönlendirmek ve bazı faaliyetleri teşvik etmek amacıyla geniş istisna ve muafiyetler öngörmüştür:

• İstisnalar:

   * İştirak Kazancı İstisnası: Kurumların diğer kurumlardan elde ettikleri kâr payları (çifte vergilendirmeyi önlemek amacıyla).
   * Yurtdışı İştirak Kazancı İstisnası
   * Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası (Sınırlı şartlarla).
   * Eğitim ve Sağlık Tesisleri Kazanç İstisnası

• Muafiyetler: Dernek ve vakıfların kamuya yararlı dernek sayılması gibi özel durumlar.

Bu madde, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun temel hükümlerini ve yapısını açıklamaktadır. Bu bir hukuk tavsiyesi değildir.

Ayrıca Bakınız

• Gelir Vergisi Kanunu
• Türk vergi hukuku
• Vergi Usul Kanunu
• Anonim şirket
• Limited şirket