Türk Borçlar Kanunu
| 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu | |
|---|---|
| Kısaltma | TBK |
| Kanun Numarası | 6098 |
| Kabul Tarihi | 11 Ocak 2011 |
| Yayımlandığı R.G. | 4 Şubat 2011 / Sayı: 27836 |
| Yürürlük Tarihi | 1 Temmuz 2012 |
| Kaldırdığı Kanun | 818 sayılı Borçlar Kanunu |
| Durumu | Yürürlükte |
| Resmi Metin | |
Türk Borçlar Kanunu (kısaca TBK), Türkiye'de borç ilişkilerini düzenleyen, sözleşmeler, haksız fiiller ve sebepsiz zenginleşme gibi borç kaynaklarını ve bunların hükümlerini belirleyen temel kanundur.
11 Ocak 2011 tarihinde kabul edilen 6098 sayılı kanun, 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmiş ve 1926 tarihli 818 sayılı eski Borçlar Kanunu'nu yürürlükten kaldırmıştır (mülga etmiştir).
Tarihçe ve Gerekçe
Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında kabul edilen 818 sayılı kanun, İsviçre Borçlar Kanunu'ndan iktibas edilmişti. Ancak zamanla değişen ticari hayat, teknolojik gelişmeler ve dilin eskimesi nedeniyle yeni bir kanuna ihtiyaç duyulmuştur. 6098 sayılı yeni kanun, dilin sadeleştirilmesi, genel işlem koşulları ve kiracıların korunması gibi konularda modern düzenlemeler getirmiştir.
Kanunun Sistematiği
Türk Borçlar Kanunu toplam 649 maddeden oluşur ve iki ana kısma ayrılır:
1. Genel Hükümler (m. 1 - 206)
Bu kısım, borcun kaynağı ne olursa olsun (sözleşme, haksız fiil vb.) tüm borç ilişkilerine uygulanan temel kuralları içerir.
- Borç İlişkisinin Doğuşu: Sözleşmeden, haksız fiilden ve sebepsiz zenginleşmeden doğan borçlar.
- Borçların Hükümleri: Borcun ifası, ifa edilmemesinin sonuçları (temerrüt), borçların sona ermesi (ibra, takas, zamanaşımı).
2. Özel Borç İlişkileri (m. 207 - 649)
Bu kısım, günlük hayatta sıkça karşılaşılan belirli sözleşme tiplerini düzenler.
- Mülkiyet Devri Amaçlayan Sözleşmeler: Satış sözleşmesi, Bağışlama, Trampa.
- Kullandırma Amaçlayan Sözleşmeler: Kira sözleşmesi, Ariyet, Karz.
- İş Görme Amaçlayan Sözleşmeler: Hizmet sözleşmesi, Eser sözleşmesi, Vekalet.
- Saklama Amaçlayan Sözleşmeler: Vedia sözleşmesi.
- Güvence Amaçlayan Sözleşmeler: Kefalet sözleşmesi.
Önemli Yenilikler
Eski kanuna (818 s. BK) kıyasla getirilen bazı önemli yenilikler şunlardır:
- Genel İşlem Koşulları: Bankalar, sigorta şirketleri veya büyük firmaların vatandaşa imzalattığı standart sözleşmelerdeki haksız şartlara karşı koruma getirilmiştir (TBK m. 20-25).
- Kusursuz Sorumluluk Halleri: "Tehlike sorumluluğu" kavramı genel bir madde ile düzenlenmiştir.
- Manevi Tazminat: Kişilik haklarının zedelenmesi durumunda manevi tazminat talebi kolaylaştırılmıştır.