2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu: Revizyonlar arasındaki fark
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
| 12. satır: | 12. satır: | ||
'''İdari Yargılama Usulü Kanunu''' (kısaca '''İYUK'''), [[İdare Hukuku]] alanında idare mahkemelerinde görülecek tüm davaların açılmasından kararın kesinleşmesine kadar uygulanacak olan usul ve esasları düzenler. | '''İdari Yargılama Usulü Kanunu''' (kısaca '''İYUK'''), [[İdare Hukuku]] alanında idare mahkemelerinde görülecek tüm davaların açılmasından kararın kesinleşmesine kadar uygulanacak olan usul ve esasları düzenler. | ||
İYUK, | İYUK, '''yazılı yargılama''' ilkesine dayanır ve mahkemelerin gerçeği kendiliğinden araştırmasına (resen araştırma) olanak tanır. Devletin üstün gücünü temsil eden idare karşısında vatandaşın haklarını koruyan bir mekanizma sunar. | ||
== Kapsam ve Esaslar == | == Kapsam ve Esaslar == | ||
| 25. satır: | 25. satır: | ||
=== 2. Süreler === | === 2. Süreler === | ||
İYUK'ta süreler hak düşürücüdür ve çok katıdır. | İYUK'ta süreler hak düşürücüdür ve çok katıdır. | ||
* '''İptal Davası Süresi:''' Kural olarak idari işlemin tebliğini takiben | * '''İptal Davası Süresi:''' Kural olarak idari işlemin tebliğini takiben '''60 gün'''dür. Bu süre kaçırılırsa dava hakkı kaybolur. | ||
* '''Tam Yargı Davası Süresi:''' Farklı süreler olsa da iptal davasına bağlıysa aynı sürelere tabidir. | * '''Tam Yargı Davası Süresi:''' Farklı süreler olsa da iptal davasına bağlıysa aynı sürelere tabidir. | ||
=== 3. Yetkili Mahkeme === | === 3. Yetkili Mahkeme === | ||
Kural olarak dava, uyuşmazlığa konu idari işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yerdeki | Kural olarak dava, uyuşmazlığa konu idari işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yerdeki <nowiki>'''İdare Mahkemesi'''</nowiki> veya '''Vergi Mahkemesi'''nde açılır (m. 32). | ||
== Yürütmenin Durdurulması (YD) Müessesesi == | == Yürütmenin Durdurulması (YD) Müessesesi == | ||
21.49, 23 Kasım 2025 itibarı ile sayfanın şu anki hâli
| 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu | |
|---|---|
| Kanun Numarası | 2577 |
| Kabul Tarihi | 6 Ocak 1982 |
| Yayımlandığı R.G. | 20 Ocak 1982 / Sayı: 17580 |
| Yürürlük Tarihi | 20 Ocak 1982 |
| Durumu | Yürürlükte |
| Resmi Metin | |
İdari Yargılama Usulü Kanunu (kısaca İYUK), İdare Hukuku alanında idare mahkemelerinde görülecek tüm davaların açılmasından kararın kesinleşmesine kadar uygulanacak olan usul ve esasları düzenler.
İYUK, yazılı yargılama ilkesine dayanır ve mahkemelerin gerçeği kendiliğinden araştırmasına (resen araştırma) olanak tanır. Devletin üstün gücünü temsil eden idare karşısında vatandaşın haklarını koruyan bir mekanizma sunar.
Kapsam ve Esaslar
İYUK'un temel hükümleri, idari davaların niteliği, yetkili ve görevli mahkemelerin belirlenmesi, süreler ve dava dilekçelerinin zorunlu unsurları gibi konuları içerir.
1. Dava Türleri
Kanun, idari yargıda açılabilecek temel iki dava türünün usulünü belirler:
- İptal Davası (m. 2/1-a): İdari işlemlerin hukuka aykırılığı nedeniyle ortadan kaldırılması talebi.
- Tam Yargı Davası (m. 2/1-b): İdarenin eylem veya işlemleri yüzünden uğranılan zararın tazmini talebi.
2. Süreler
İYUK'ta süreler hak düşürücüdür ve çok katıdır.
- İptal Davası Süresi: Kural olarak idari işlemin tebliğini takiben 60 gündür. Bu süre kaçırılırsa dava hakkı kaybolur.
- Tam Yargı Davası Süresi: Farklı süreler olsa da iptal davasına bağlıysa aynı sürelere tabidir.
3. Yetkili Mahkeme
Kural olarak dava, uyuşmazlığa konu idari işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yerdeki '''İdare Mahkemesi''' veya Vergi Mahkemesinde açılır (m. 32).
Yürütmenin Durdurulması (YD) Müessesesi
Yürütmenin Durdurulması (YD), İYUK'un en önemli ve idari yargıya özgü müessesesidir. İdarenin bir işleminin yargı kararı sonuçlanana kadar geçici olarak durdurulmasıdır (m. 27).
YD kararı verilebilmesi için şu iki şartın **birlikte** gerçekleşmesi gerekir: 1. İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması. 2. İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması.
Kanun Yolları
İYUK, idari yargı kararlarına karşı başvurulabilecek kanun yollarını düzenler:
- İstinaf (Bölge Adliye Mahkemeleri): İlk derece mahkemesi kararlarına karşı başvurulur. Bölge İdare Mahkemeleri (BİM) tarafından incelenir. BİM'in kararı kesinleşebilir.
- Temyiz (Danıştay): BİM'in kesinleşmeyen kararlarına karşı başvurulur. Danıştay tarafından incelenir ve son kararı verir. Temyiz, sadece hukuki denetimdir.
Ayrıca Bakınız
- İdari Yargılama Usulü (Teorisi)
- İptal Davası
- Danıştay