Kanun

Kanun, devletin yasama organı tarafından belirli bir usule göre çıkarılan ve toplumun genelini bağlayan yazılı hukuk kurallarıdır. En yüksek hukuk normlarından biri olan kanun, bireylerin hak ve yükümlülüklerini düzenler, devletin organları arasındaki yetki sınırlarını belirler ve toplumsal düzenin sağlanmasına hizmet eder. Türkiye’de kanun yapma yetkisi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) aittir. Kanunlar, teklif, görüşme, kabul ve yayımlanma süreçlerinden geçtikten sonra Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer.

Kanunların amacı, toplumsal yaşamda düzeni, adaleti ve güveni sağlamaktır. Ceza kanunları bireylerin suç teşkil eden davranışlarını sınırlandırırken; medeni, ticaret ve idare kanunları bireyler arasındaki özel ve kamusal ilişkileri düzenler. Bu sayede herkesin haklarının korunması, haksızlıkların önlenmesi ve devlet otoritesinin hukuk çerçevesinde sürdürülmesi mümkün olur. Kanunlar soyut, genel ve sürekli nitelikte olup, belirli kişilere veya olaylara özel düzenlemeler içermez.

Türk hukuk sisteminde kanunlar, Anayasa’ya uygun olmak zorundadır. Anayasa Mahkemesi, kanunların Anayasa’ya aykırı olup olmadığını denetler. Bu yapı, “hukuk devleti” ilkesinin temelini oluşturur. Kanunlar, toplumun değerleriyle birlikte zaman içinde değişebilir; böylece hukukun yaşayan, dinamik bir sistem olmasını sağlar. Kısacası, kanun bireyin özgürlüğü ile toplumun düzeni arasında denge kuran en temel hukuki araçtır.