Vergi Usul Kanunu
| 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu | |
|---|---|
| Kanun Numarası | 213 |
| Kabul Tarihi | 4 Ocak 1961 |
| Yayımlandığı R.G. | 14 Ocak 1961 / Sayı: 10705 |
| Yürürlük Tarihi | 1 Ocak 1961 |
| Durumu | Yürürlükte (Yoğun Değişiklikle) |
| Resmi Metin | |
Vergi Usul Kanunu (kısaca VUK), vergi kanunlarının uygulanmasına dair usul ve esasları düzenleyen, Kamu Hukuku alanında hayati öneme sahip kanundur.
VUK, **esas vergi kanunlarının** (Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, KDV vb.) nasıl tarh edileceğini, tebliğ edileceğini, kayıt altına alınacağını ve denetleneceğini belirler. Mükelleflerin hakları, yükümlülükleri ve vergi suçları da bu kanunun kapsamındadır.
Kanunun Sistematiği
VUK, kendi içinde beş ana kitaba ayrılmıştır ve vergi idaresinin tüm fonksiyonlarını kapsar:
1. Kitap: Genel Hükümler
Kanunun amacı, kapsamı, vergi dairesinin tanımı, vergi sorumlusu ve kanuni temsilci gibi temel kavramları içerir.
2. Kitap: Mükellefin Ödevleri
Vergi mükelleflerinin yerine getirmesi gereken temel yükümlülüklerdir.
- Defter Tutma: Ticari defterlerin nasıl tutulacağı ve saklanacağı.
- Vesikalar: Fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu gibi zorunlu belgelerin düzenlenmesi.
- Envanter ve Bilanço: İşletme envanterinin nasıl çıkarılacağı.
3. Kitap: Vergilendirme
Vergi Hukuku'nun "4T Kuralı"nın ilk üç aşamasını düzenler:
- Tarh: Verginin hesaplanması ve belirlenmesi.
- Tebliğ: Vergi/ceza ihbarnamelerinin mükellefe iletilmesi.
- Tahakkuk: Verginin kesinleşip ödenecek hale gelmesi.
4. Kitap: Cezalar
Vergi Kanunlarına aykırı hareket edenlere uygulanacak yaptırımlardır.
- Vergi Ziyaı Cezası: Verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi (Vergi kaybı) durumunda uygulanır.
- Usulsüzlük Cezası: Şekil şartlarına uymama (Örn: Faturanın eksik düzenlenmesi, defterlerin tasdik ettirilmemesi) durumunda uygulanır.
5. Kitap: Vergi Davaları
Vergi ihtilaflarının çözümü yollarıdır.
- Dava Açma: Vergi/ceza ihbarnamelerine karşı Vergi Mahkemesinde dava açılması.
- Uzlaşma: Mükellefin dava açmadan önce vergi dairesi ile anlaşarak ihtilafı çözme yoludur.
Önemli Unsurlar
- Zamanaşımı: Tarh ve tahsil zamanaşımı süreleri (Genellikle 5 yıl) VUK'ta düzenlenmiştir.
- Takdir Komisyonu: Vergi matrahının tespiti konusunda yetkili komisyonlardır.
- Elektronik Belgeleme: E-fatura, e-defter gibi elektronik kayıt düzenlemeleri de VUK'un ilgili genel tebliğleri ile yönetilir.
Ayrıca Bakınız
- Vergi Hukuku (Genel teori)
- Gelir Vergisi Kanunu
- Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (4T'nin son aşaması olan Tahsil'i düzenler)