Kamu Hukuku
| Kamu Hukuku | |
|---|---|
| |
| Ana Dal | Hukuk |
| Temel Süje | Devlet |
| İlişki Niteliği | Altlık - Üstlük (Eşitsizlik) |
| Temel Amaç | Kamu Yararı |
Kamu Hukuku, devletin kuruluşunu, işleyişini, örgütlenmesini ve devlet ile bireyler (veya devlet ile diğer devletler) arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır.
Özel Hukuk'taki eşitlik ilkesinin aksine, Kamu Hukuku'nda devlet "Kamu Gücü" ayrıcalığına sahiptir ve ilişki hiyerarşiktir (altlık-üstlük ilişkisi).
Kamu Hukuku - Özel Hukuk Ayrımı
Roma Hukuku'ndan (Ulpianus) beri süregelen bu ayrımdaki temel farklar şunlardır:
- Taraflar: Özel hukukta şahıslar arası ilişki varken; Kamu hukukunda taraflardan biri mutlaka devlet (veya yetkili kamu tüzel kişisi)dir.
- İrade: Özel hukukta İrade özerkliği (eşitlik) esastır. Kamu hukukunda ise devletin iradesi üstündür ve "tek yanlı işlem" yapabilir (Örn: Kamulaştırma).
- Amaç: Özel hukukta bireysel menfaat, Kamu hukukunda ise "Kamu Yararı" (toplumun genel çıkarı) gözetilir.
Alt Dalları
Kamu Hukuku, devletin fonksiyonlarına göre çeşitli alt disiplinlere ayrılır:
Devletin temel yapısını, hükümet sistemini ve bireylerin temel haklarını inceleyen en üst daldır.
2. İdare Hukuku
Devlet idaresinin (yürütmenin) işleyişini, kamu hizmetlerinin görülmesini ve idarenin eylemlerini düzenler. Valilikler, belediyeler ve bakanlıklar bu kapsamdadır.
3. Ceza Hukuku
Suç teşkil eden fiilleri ve devletin cezalandırma yetkisini inceler.
4. Vergi Hukuku
Devletin egemenlik gücüne dayanarak vatandaşlardan aldığı mali yükümlülükleri (vergileri) ve vergilendirme sürecini inceler.
5. Uluslararası Hukuk (Devletler Umumi Hukuku)
Egemen devletlerin birbirleriyle ve uluslararası kuruluşlarla (BM, NATO vb.) olan ilişkilerini düzenler.
6. Yargılama (Usul) Hukukları
Hakkın nasıl aranacağını ve mahkemelerin işleyişini düzenleyen dallar genellikle kamu hukuku karakteri taşır.
Ayrıca Bakınız
Kaynakça