Ticaret Hukuku
| Ticaret Hukuku | |
|---|---|
| |
| Ana Dal | Özel Hukuk |
| Temel Kanun | Türk Ticaret Kanunu |
| Temel Süje | Tacir |
| İlgili Mahkeme | Asliye Ticaret Mahkemesi |
Ticaret Hukuku, Özel Hukukun bir alt dalı olup; üretim, değişim ve tüketim aşamalarındaki ticari faaliyetleri ve bu faaliyetleri yürüten işletmeler ile tacirler arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır.
Ticaret hukuku, "Ticari İşletme" esasına dayanır ve medeni hukukun (özellikle Borçlar Hukuku'nun) özel ve teknik bir uzantısı niteliğindedir.
Kapsamı ve Alt Dalları
Ticaret Hukuku oldukça geniş bir alana yayıldığı için akademik ve yasal olarak çeşitli alt disiplinlere ayrılır:
1. Ticari İşletme Hukuku
Ticaret hukukunun genel kısmıdır. Tacir sıfatı, ticaret unvanı, ticaret sicili, haksız rekabet ve ticari defterler gibi konuları inceler.
2. Şirketler Hukuku
Ekonomik amaçla bir araya gelen kişilerin oluşturduğu tüzel kişilikleri inceler. Anonim Şirket, Limited Şirket, Kollektif Şirket gibi ortaklık türlerinin kuruluşu, işleyişi ve sona ermesi bu kapsamdadır.
3. Kıymetli Evrak Hukuku
Hak ile senedin iç içe geçtiği, senet olmadan hakkın ileri sürülemediği özel belgeleri inceler. Poliçe, Bono, Çek en önemli örnekleridir.
4. Deniz Ticareti Hukuku
Deniz yoluyla yapılan taşımacılık, gemi mülkiyeti, kaptanın yetkileri ve deniz kazalarını konu alır.
5. Sigorta Hukuku
Riziko (tehlike) ile buna karşı güvence sağlayan sigortacı arasındaki ilişkiyi düzenler.
Temel Kavramlar
Ticaret hukukunu diğer hukuk dallarından ayıran üç temel kavram vardır:
- Tacir: Bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa kendi adına işleten kişidir. Tacir olmanın, "basiretli iş insanı gibi davranmak" veya "iflasa tabi olmak" gibi hukuki sonuçları vardır.
- Ticari İş: Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen hususlar ile bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiiller ticari iştir.
- Ticari Yargı: Ticari davalar, uzmanlık gerektirdiği için genel mahkemelerden ayrı olarak Asliye Ticaret Mahkemesinde görülür.
Medeni Hukuk ile İlişkisi
Ticaret Hukuku ile Medeni Hukuk (ve Borçlar Hukuku) arasında "genel kanun - özel kanun" ilişkisi vardır.
- Ticari bir konuda Türk Ticaret Kanunu'nda (Özel Kanun) hüküm varsa, öncelikle o uygulanır.
- Eğer özel bir hüküm yoksa, Türk Borçlar Kanunu'nun (Genel Kanun) genel hükümleri uygulanır.