Yazılı Yargılama Usulü

Yazılı Yargılama Usulü
Tür	Yargılama Prosedürü
Yasal Dayanak	Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Madde 118-186
Uygulayan Merciler	Asliye Hukuk Mahkemesi; Asliye Ticaret Mahkemesi; Aile Mahkemesi
Temel Özellik	Dört aşamalı dilekçe teatisi
Süre Kuralı	Genellikle 2 hafta

Yazılı Yargılama Usulü, Türkiye'deki hukuk yargılamasında kural olarak uygulanan, tarafların iddia ve savunmalarını yazılı olarak sundukları ve belirli bir sistematik içinde yürütülen ana yargılama yöntemidir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 118. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça (örneğin Basit Yargılama Usulü öngörülmedikçe) mahkemelerde bu usul uygulanır.

Yargılamanın Aşamaları

Yazılı yargılama usulü beş temel aşamadan oluşur. Bu aşamalar tamamlanmadan bir sonrakine geçilemez.

1. Dilekçeler Aşaması

Bu usulün en ayırt edici özelliği, karşılıklı ikişer dilekçenin sunulmasıdır.

Dava Dilekçesi: Davacı tarafından verilir.
Cevap Dilekçesi: Davalı, dava dilekçesinin tebliğinden itibaren kural olarak 2 hafta içinde cevap verir.
Cevaba Cevap Dilekçesi: Davacı, davalının cevabına karşı 2 hafta içinde cevap verebilir.
İkinci Cevap Dilekçesi: Davalı, davacının son dilekçesine karşı 2 hafta içinde cevap verir.

Bu aşamadan sonra iddia ve savunmanın genişletilmesi yasağı başlar.

2. Ön İnceleme

Dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra Hâkim bir ön inceleme duruşması günü belirler. Bu aşamada:

Uyuşmazlık konuları tek tek belirlenir.
Taraflar sulh ve arabuluculuğa teşvik edilir.
Dava şartları ve ilk itirazlar incelenir.

3. Tahkikat

Yargılamanın en uzun süren aşamasıdır. Delillerin toplandığı, tanıkların dinlendiği, keşif ve Bilirkişi incelemelerinin yapıldığı evredir. Hâkim, gerçeği ortaya çıkarmak için tüm delilleri bu aşamada değerlendirir.

4. Sözlü Yargılama

Tahkikat bittikten sonra mahkeme, taraflara son sözlerini sormak üzere sözlü yargılama aşamasına geçer. Taraflar, yapılan tahkikat ve yargılama hakkında son beyanlarını sunarlar.

5. Hüküm

Mahkeme, yargılamayı sona erdirir ve kararını (hüküm) açıklar.

Basit Yargılama Usulü ile Farkları

Aşağıdaki tablo, iki temel yargılama usulü arasındaki farkları özetlemektedir:

Kriter	Yazılı Yargılama	Basit Yargılama Usulü
Uygulandığı Yer	Asliye Hukuk, Ticaret, Aile Mah.	Sulh Hukuk, İcra Mah.
Dilekçe Sayısı	Karşılıklı 2'şer dilekçe (Toplam 4)	Karşılıklı 1'er dilekçe (Toplam 2)
İddiayı Genişletme	İkinci cevap dilekçesi ile biter	Dava ve cevap dilekçesi ile biter
Karar Verme	Duruşma yapılması kuraldır	Dosya üzerinden karar verilebilir

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

Pekcanıtez, Hakan; Atalay, Oğuz; Özekes, Muhammet. Medeni Usul Hukuku.