Tüketici Mahkemesi

Tüketici Mahkemesi
Tüketici haklarının yargısal koruması
Tür	Özel Mahkeme (İlk Derece)
Yargı Kolu	Adli Yargı
Ülke	Türkiye
Yasal Dayanak	6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
Temyiz Mercii	Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay
Hakim Sayısı	Tek Hâkim

Tüketici Mahkemesi, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara bakmakla görevli, Asliye Hukuk Mahkemesi derecesinde bir özel mahkemedir.

Kanun koyucu, ekonomik olarak daha güçlü olan "Satıcı/Sağlayıcı" karşısında, daha zayıf konumda olan "Tüketici"yi korumak ve yargılamayı hızlandırmak/ucuzlatmak amacıyla bu mahkemeleri kurmuştur.

Görev Alanı

6502 sayılı Kanun gereğince, taraflardan birinin "Tüketici", diğerinin "Satıcı/Sağlayıcı" olduğu her türlü hukuki işlem (Tüketici İşlemi) bu mahkemenin görevine girer.

• Ayıplı Mal ve Hizmet: Arızalı çıkan beyaz eşya, telefon, otomobil davaları.
• Bankacılık İşlemleri: Konut finansmanı (Mortgage), tüketici kredileri, kredi kartı aidatları.
• Abonelik Sözleşmeleri: Elektrik, su, internet, GSM operatörü uyuşmazlıkları.
• Devre Mülk ve Tatil: Devre mülk sözleşmelerinin iptali ve bedel iadesi.
• Vekalet ve Eser: Tüketici amaçlı yapılan inşaat sözleşmeleri (konut alımı) veya avukatlık/mimarlık hizmetleri (Tüketici sıfatıyla alınmışsa).

Tüketici Hakem Heyeti Sınırı (Kritik Ayrım)

Tüketici mahkemesine doğrudan dava açabilmek için uyuşmazlık bedelinin belirli bir tutarın üzerinde olması gerekir.

• Her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen parasal sınırın altındaki uyuşmazlıklar için İlçe veya İl Tüketici Hakem Heyetine başvurmak zorunludur.
• Bu sınırın altındaki olaylarda doğrudan mahkemeye dava açılırsa, mahkeme "dava şartı yokluğu" nedeniyle davayı reddeder.
• Hakem Heyeti kararlarına karşı 15 gün içinde Tüketici Mahkemesi'ne itiraz edilebilir.

Dava Şartı: Zorunlu Arabuluculuk

2020 yılında yapılan düzenleme ile, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan tüketici uyuşmazlıklarında (Hakem Heyeti sınırının üzerindeki davalarda) dava açmadan önce Arabuluculuk yoluna başvurmak zorunlu hale gelmiştir.

Yargılama Usulü ve Harç Muafiyeti

• Basit Usul: Yargılama hızlı işleyen Basit Yargılama Usulüne tabidir.
• Harçsızlık: Tüketiciler, Tüketici Mahkemesi'nde dava açarken başvurma harcı ve karar ilam harcından muaftır. Bu, tüketicinin hak aramasını kolaylaştıran en önemli avantajdır. (Ancak gider avansı yatırılmalıdır).

Teşkilat

Tüketici Mahkemeleri büyükşehirlerde ve nüfusu yoğun ilçelerde kurulur. Bu mahkemenin bulunmadığı yerlerde davalara Asliye Hukuk Mahkemesi, "Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla" bakar.

Ayrıca Bakınız

• Tüketici Hakem Heyeti
• Ayıplı Mal
• Cayma Hakkı
• Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

Kaynakça

• 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun.