Asliye Ceza Mahkemesi

Asliye Ceza Mahkemesi
Genel görevli ceza mahkemesi
Tür	İlk Derece Mahkemesi
Yargı Kolu	Ceza Yargısı
Ülke	Türkiye
Yasal Dayanak	5235 Sayılı Kanun (Md. 11)
Temyiz Mercii	Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay
Hakim Sayısı	Tek Hâkim

Asliye Ceza Mahkemesi, Türkiye'deki adli yargı kolunda, Ağır Ceza Mahkemesinin görev alanına girmeyen tüm suçlara bakmakla görevli, tek hâkimli asıl ceza mahkemesidir.

Ceza yargılamasında "Asıl" ve "Genel" görevli mahkemedir. Bir suçun hangi mahkemede görüleceği kanunda açıkça belirtilmemişse, o davaya Asliye Ceza Mahkemesi bakar.

Görev Alanı

5235 sayılı Kanun'un 11. maddesi gereğince, görev alanı "Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevi dışında kalan suçlar" olarak tanımlanmıştır. Buna göre:

• Ceza Miktarı: Kanunlarda 10 yıl veya daha az hapis cezasını gerektiren suçlar.
• Sık Görülen Davalar:
  • Hırsızlık (TCK 141-147)
  • Kasten Yaralama (TCK 86)
  • Tehdit ve Hakaret (TCK 106, 125)
  • Şantaj (TCK 107)
  • Cinsel Taciz (TCK 105)
  • Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma (Alkollü araç kullanma vb.)
  • Kaçakçılık suçları.

Yargılama Usulü

Asliye Ceza Mahkemelerinde Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) hükümleri uygulanır. İş yükünü hafifletmek için bazı özel usuller de burada devreye girer:

1. Basit Yargılama Usulü (CMK 251)

Asliye Ceza Mahkemesi'nin görev alanına giren ve üst sınırı 2 yılı geçmeyen suçlarda (Örn: Basit Yaralama), mahkeme duruşma açmadan dosya üzerinden karar verebilir. Sanığa indirim uygulanır.

2. Seri Muhakeme Usulü

Belirli suçlarda (Örn: Alkollü araç kullanma), savcılık aşamasında sanık cezayı kabul ederse, mahkeme kısa sürede hükmü onaylar.

Teşkilat

Asliye Ceza Mahkemeleri her il ve ilçede bulunur.

• Hâkim: Tek bir hâkim tarafından yönetilir.
• Savcı: Duruşmalarda Cumhuriyet Savcısının bulunması zorunludur. Savcı, kamu adına iddia makamını temsil eder ve esas hakkında mütalaa verir.

Ağır Ceza Mahkemesi ile Farkı

Kriter	Asliye Ceza Mahkemesi	Ağır Ceza Mahkemesi
Hakim Sayısı	1 (Tek Hakim)	3 (Heyet: 1 Başkan + 2 Üye)
Görev Kapsamı	10 yıldan az hapis	10 yıldan fazla hapis ve özel suçlar
Yetki	Genel Görevli	Özel/Ağır Suçlarda Görevli
Müdafi (Avukat)	Kural olarak zorunlu değil*	5 yıldan fazla cezalarda zorunlu

* Sanık çocuksa veya kendini savunamayacak durumdaysa Asliye Ceza'da da avukat zorunludur.

Ayrıca Bakınız

• Türk Ceza Kanunu
• Ceza Muhakemesi Kanunu
• Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)

Kaynakça

• 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun.