Basit Yargılama Usulü

Basit Yargılama Usulü
Tür	Yargılama Prosedürü
Yasal Dayanak	Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Madde 316-322
Uygulayan Merciler	Sulh Hukuk Mahkemesi İcra Hukuk Mahkemesi İş Mahkemesi Tüketici Mahkemesi
Temel Özellik	Tek dilekçe teatisi ve hızlı sonuç
Süre Kuralı	Cevap süresi 2 hafta (uzatılamaz*)

Basit Yargılama Usulü, Türkiye'deki hukuk yargılamasında daha çabuk sonuçlanması gereken, ispatı daha kolay olan veya belirli bir değerin altındaki uyuşmazlıklarda uygulanan hızlandırılmış yargılama yöntemidir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 316. ve 322. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Yazılı Yargılama Usulüne göre daha pratik ve ekonomiktir.

Uygulandığı Haller

HMK Madde 316 gereğince aşağıdaki durumlarda basit yargılama usulü uygulanır:

• Sulh Hukuk Mahkemesi'nin görevine giren tüm dava ve işler.
• Doğrudan dosya üzerinden karar verilebilecek haller.
• Hizmet ilişkisinden doğan davalar (İş Mahkemesi davaları).
• Konkordato ve sermaye şirketlerinin yeniden yapılandırılması.
• Çekişmesiz yargı işleri.

Yargılama Aşamaları ve Özellikleri

Bu usulün temel amacı yargılamayı kısaltmaktır. Yazılı yargılama usulünden şu noktalarda ayrılır:

1. Dilekçe Teatisi (Tek Aşama)

Yazılı usuldeki dört aşamalı dilekçe süreci burada yoktur.

• Dava Dilekçesi: Davacı davayı açar.
• Cevap Dilekçesi: Davalı, tebliğden itibaren 2 hafta içinde cevap verir.
• Replik ve Düplik Yoktur: Taraflar cevaba cevap ve ikinci cevap dilekçesi veremezler. Dilekçe aşaması tek seferde biter.

2. İddia ve Savunmanın Genişletilmesi Yasağı

Bu yasak, basit yargılama usulünde davanın açılmasıyla ve cevap dilekçesinin verilmesiyle başlar. Taraflar bu aşamadan sonra iddialarını genişletemez veya değiştiremezler. Bu, yazılı usule göre çok daha katı bir kuraldır.

3. Ön İnceleme ve Tahkikat

Hâkim, dilekçeler verildikten sonra ön inceleme yapar. Mümkünse dosya üzerinden karar verir. Dosya üzerinden karar veremiyorsa en fazla iki duruşmada yargılamayı tamamlamayı hedefler.

4. Hüküm

Tahkikatın tamamlanmasından sonra ayrıca sözlü yargılama aşamasına geçilmez, Hâkim duruşmada tarafların son beyanlarını alıp hükmünü verir.

Karşılaştırmalı Özet

Özellik	Basit Yargılama	Yazılı Yargılama
Dilekçe Sayısı	1 Dava + 1 Cevap	2 Dava + 2 Cevap
Genişletme Yasağı	Dilekçelerin verilmesiyle başlar	Ön inceleme aşamasında başlar
Duruşma	Dosya üzerinden karar verilebilir	Kural olarak duruşmalı yapılır
Karar Süresi	Hedef: Daha kısa	Hedef: Detaylı inceleme

Ayrıca Bakınız

• Sulh Hukuk Mahkemesi
• Adli Tatil (Basit yargılamaya tabi işler adli tatilde de görülebilir)

Kaynakça

• 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Madde 316-322.